1998 yılı Dergi İlavesi " Peşin Satan Veresiye Satan " Posteri. (29x40 cm)

Bakkaliye Mağaza Dükkan Esnaflık Ticaret Tarihi -- Eski yıllarda lokantalar, bakkal kasap dükkânları ve benzeri küçük esnaf dükkânlarının duvarlarında rastlardık bu tabloya. Bazen bir "hilye"yle, bir "devlet büyüğü fotoğrafı"nın arasında kasanın/tezgahın arkasındaki duvarda asılı dururdu. Tablonun orta yerinde güçlükle okunan minik puntolarla yazılmış bir ibare de olurdu: "Veresiye veremem, arkan sıra gelemem, gelirsem de bulamam, bulursam da alamam". Ödemenin yapılacağı noktanın, yani kasanın arkasına asılması, müşteriye mesajın en net ve etkili verileceği yer olmasındandı. Küçük yazı okunmuyor olsa bile mesaj çok açıktı: "veresiye isteme!".

Genelde yatay bir A4 büyüklüğünde olan renkli tablo iki bölüme ayrılmıştır. Sol tarafta boşalmış bir para kasasının yanında duran hasır sandalyede üstü başı eprimiş, patolonu yamalı çelimsiz ve yıkılmış bir adam oturmaktadır. Adamın yüzünde mutsuz ve endişeli bir ifade vardır. Duvarlardaki sıvalar dökülmüş, halısız zeminde ve kasanın boş raflarında fareler cirit atmaktadır. İyice zayıf düşmüş adamın fareleri korkutacak mecali bile kalmamış gözükmektedir, fareler ondan kaçmak şöyle dursun, ayaklarının dibinde koşuşturmaktadırlar. Yerdeki sepette ve kısmen kasanın alt gözünde ödenmemiş senetler göze çarpar. Üstteki büyük puntolu yazı bu iflas halinin nedenini açıklıyordu: "Veresiye sattığı için!".

Buna karşılık sağdaki resimde daha gösterişli bir koltukta oturan adamın giyim kuşamından, köstekli saatinden, elindeki purodan ve kendine güvenli oturuş şeklinden varlıklı olduğu hemen belli olmaktadır. İyi beslendiği için semirmiş, yüzünden bir mutluluk ifadesi okunmaktadır. İçinde bulunduğu odanın zeminine halı döşelidir ve masanın üzerine ağır kadife bir örtü serilidir. Bunlar onun zenginliğinin göstergeleridir. Kapağı açık kasanın içi tıka basa parayla doludur. Yukarıdaki yazı onun zenginliğinin nedenini açıklar: "Peşin Sattığı için!". Soldaki veresiye verdiği için fakirleşirken, sağdaki peşin satıp kazanmıştır. Bu tablodaki dekorlar ve şahısların kılık kıyafetleri tablonun orijinalinin ülkemizde üretilmemiş olduğu ihtimalini akla getirmektedir. Belki de geçen yüzyıllarda üretilmiş bir yabancı illüstrasyonun bize uyarlanmış versiyonudur.